Huwelijksvoorwaarden en een (periodiek) verrekenbeding? Vergeet dan niet elk jaar te verrekenen!

Huwelijksvoorwaarden en een (periodiek) verrekenbeding?
Vergeet dan niet elk jaar te verrekenen!

Is er een zogenaamd (periodiek) verrekenbeding opgenomen in je huwelijksvoorwaarden? Vergeet dan niet te verrekenen! Omdat het niet uitvoeren van een periodiek verrekenbeding bij een scheiding grote ongewenste gevolgen kan hebben, vertel ik je in dit artikel graag wat meer over het (periodiek) verrekenbeding en de gevolgen bij het niet uitvoeren.

Wat is een verrekenbeding?

Een verrekenbeding houdt in dat je steeds aan het eind van het jaar bij elkaar zou moeten gaan zitten om vast te stellen wat er van het inkomen van een ieder van jullie is overgebleven na betaling van de gezamenlijke (huishoudelijke) kosten. Dat overgebleven deel dient je met elkaar te verrekenen. Ik schrijf bewust “zou moeten” want de ervaring leert dat bijna niemand dat doet. Mensen ervaren dit als erg zakelijk en negatief en niet passend bij een huwelijk en de feestelijke tijd rond het eind van het jaar.

Toch benadruk ik steeds weer aan het eind van het jaar, maar ook aan het begin van het nieuwe jaar, als mensen het oude jaar afsluiten door bijvoorbeeld het voorbereiden van de inkomstenbelastingaangifte of door het (laten) opstellen van de jaarstukken van een onderneming, om ook het met elkaar verrekenen niet te vergeten!

Voorkom problemen en verreken elk jaar

Het belang van verrekenen

Vaak heb ik als jurist en (financieel) scheidingsspecialist te maken met stellen die willen scheiden maar nog nooit met elkaar hebben verrekend op basis van hun huwelijkse voorwaarden. Achteraf verrekenen is een stuk lastiger dan tijdens het huwelijk omdat je tijdens het huwelijk het waarschijnlijk over veel zaken gemakkelijker eens kunt worden dan daarna.

Niet alleen is het een stuk moeilijker om nog over verrekening te spreken aan het eind van het huwelijk vanwege een verstoorde communicatie tussen de partners maar ook is het lastig om het bedrag van de zogenaamde ‘overgespaarde inkomsten‘ te achterhalen.

Je krijgt dan te maken met het vaststellen van een ‘wettelijk vermoeden’ van wat de overgespaarde inkomsten geweest zijn en vaak leidt dat tot langdurige en kostbare (rechtbank)procedures met deskundigen en rechters die over jullie financiën oordelen.

Ons hoogste rechtscollege, de Hoge Raad, heeft in een beslissing van 17 december 2021 laten zien hoe sterk het bewijsvermoeden is. De Hoge Raad oordeelde dat bij een niet uitgevoerd periodiek verrekenbeding alles wat er aan vermogen is, vermoedt wordt te zijn gevormd uit te verrekenen inkomen.

Dat wordt gevoeld als een harde afrekening in een toch al moeilijke periode. Dat moet je niet willen. En denk je ach, dat loopt toch niet zo’n vaart! Geen belastingdienst die jaarlijks aandringt op verrekenen! En je partner? Je vertrouwt elkaar toch volledig! Realiseer je dan dat één op de drie huwelijken stukloopt. Realiseer je dan ook dat al degenen die mij als jurist, (financieel)scheidingsspecialist, mediator in de arm nemen allemaal ooit hebben gedacht dat het hen niet zou overkomen. Voor het geval dat, kun je het jezelf echt een stuk makkelijker maken als jullie tijdig met elkaar tot verrekening overgaan.

Even verderop in dit artikel vertel ik je aan de hand van een praktijkvoorbeeld meer over het belang van het op de juiste wijze uitvoeren van het verrekenbeding. Niet alleen is het belangrijk om te verrekenen, maar ook verrekenen op de juiste manier is van groot belang.

Verrekenen en een eigen onderneming

Denk svp. ook niet te snel dat er geen gelden zijn overgebleven na betaling van de huishoudelijke kosten zodat er niets te verrekenen valt. Immers, heb je er ooit aan gedacht dat bijvoorbeeld gelden, die je als ondernemer ook als inkomen aan je had kunnen laten betalen, maar die om welke reden dan ook in je onderneming zijn gebleven, in een (veel) later stadium als overgespaarde inkomsten kunnen worden genoemd?

En ken je het gevolg dat die inkomsten als ‘beleggingen’ in je bedrijf alsmede de ‘vruchten’ van die beleggingen alsnog moeten worden verdeeld als de liefde tussen jou en je partner over is?

Vervalbeding?

Ga er ook zeker niet van uit dat, omdat je een vervalbeding (in de huwelijkse voorwaarden is opgenomen dat de verplichting tot verrekenen komt te vervallen na bijvoorbeeld drie jaar) in de huwelijkse voorwaarden hebt, de mogelijkheid om te verrekenen niet meer aan de orde zal zijn tegen die tijd. Deze zogenaamde vervalbedingen gaan bij de rechter gemakkelijk onderuit. In dat geval moet je alsnog het niet uitgevoerde verrekenbeding uitvoeren.

Het verrekenbeding in de huwelijksvoorwaarden wordt vaak vergeten

Hoe moet je verrekenen?

Het is belangrijk om jaarlijks te verrekenen

Ons advies is om niet te vergeten bij de afsluiting van het jaar en/of het opstellen van allerlei aangiften en overzichten aan het begin van het nieuwe jaar, ook naar je periodiek verrekenbeding in de huwelijkse voorwaarden te kijken en met elkaar te verrekenen. Te vaak worden wij als (financiële en juridische) echtscheidingsspecialisten geconfronteerd met de nare gevolgen die stellen die gaan scheiden en niet jaarlijks met elkaar hebben verrekend, ondervinden.

Verreken zoals beschreven in de huwelijksvoorwaarden

Eisen bij het verrekenen

Dat het nog niet zo eenvoudig is om met elkaar te verrekenen en dat aan de verrekening ook eisen worden gesteld, blijkt uit een uitspraak van het gerechtshof ‘s-Hertogenbosch van juni 2020. Het stel in de rechtszaak die tot deze uitspraak van de rechters leidde, hadden een periodiek verrekenbeding opgenomen in de huwelijkse voorwaarden.

Zij hadden in de laatste jaren van hun huwelijk steeds gezamenlijk “verklaringen inzake jaarlijkse verrekening” ondertekend. In die verklaringen hadden zij vermeld dat zij voor het betreffende kalenderjaar en alle daaraan voorafgaande kalenderjaren over en weer hadden verrekend conform de huwelijkse voorwaarden.

De man stelde in die zaak dat met die “verklaringen inzake jaarlijkse verrekening” door partijen een vaststellingsovereenkomst was gesloten over de verrekening en dat er derhalve niets meer te verrekenen viel. De vrouw was het daar niet mee eens en stelt dat niet aan de periodieke verrekenplicht is voldaan.

Wat was er aan de hand?
De verrekenverklaringen waren door de accountant van de man opgesteld. De vrouw had die verrekenverklaringen getekend op verzoek van de man omdat deze nodig zouden zijn om fiscale redenen. De verrekenverklaringen werden al ondertekend voordat de jaarcijfers met betrekking tot het bedrijf van de man gereed waren. De verklaringen bevatten niets over de in aanmerking genomen grondslagen voor de verrekening. De verrekenverklaringen zijn pas op tafel gekomen nadat de vrouw kenbaar had gemaakt dat zij geen vertrouwen meer had in het huwelijk.

In de meeste huwelijkse voorwaarden is, net als in deze zaak, beschreven:

• wat moet worden verrekend (inkomen);
• hoe dit moet worden verdeeld (vaak ieder de helft);
• wat onder inkomen wordt verstaan (er is een definitie van het ‘inkomen’ opgenomen);
• dat van dit inkomen moet worden afgetrokken alles wat is besteed aan de gemeenschappelijke huishouding, met vermelding (definitie) wat onder deze kosten van de huishouding moet worden verstaan.

Het gerechtshof is van mening dat er aan vermelde voorwaarden in de huwelijkse voorwaarden, (die door het hof een rekenkundige formule wordt genoemd), door partijen geen concrete invulling was gegeven.

Naar het oordeel van het gerechtshof hebben partijen zelf de vaststelling van de verrekenvordering op deze manier in de huwelijkse voorwaarden opgenomen, zoals overigens de meeste stellen een dergelijke verrekenvordering in de huwelijkse voorwaarden vastleggen. Zij mochten dan ook van elkaar verwachten dat de vaststelling van deze ‘verrekenvordering’ aan de hand van de invulling van de betreffende financiële gegevens zou worden vastgelegd.

Letterlijk stelt het gerechtshof dat het dus gaat om een daadwerkelijke rekenkundige exercitie waarbij partijen verschillende rekenkundige grootheden hadden moeten vaststellen.

Spelregels bij verrekenen

Uit deze uitspraak van het gerechtshof blijkt dat wat je afspreekt, je ook echt moet doen. Er dient invulling te worden gegeven aan de begrippen die ter uitvoering van het verrekenbeding in de huwelijkse voorwaarden zijn genoemd. Zoals wat het inkomen in een bepaald jaar is geweest, wat de kosten van de huishouding waren, wat er na aftrek van die kosten van het inkomen overbleef etc.

Als je dat niet doet en slechts verklaart te hebben verrekend, wordt met een dergelijke verklaring, zo blijkt nu dus, in een rechtszaak geen genoegen genomen. En de rechters gaan er dan van uit dat er dus niet periodiek is verrekend en dat er alsnog verrekend dient te worden aan het eind van het huwelijk.

Wat moet er dan verrekend worden als er uiteindelijk toch niet periodiek verrekend blijkt te zijn tijdens het huwelijk?
Als blijkt dat er tijdens het huwelijk niet periodiek verrekend is, moet er aan het eind van het huwelijk alsnog worden verrekend. Wat en hoe dan precies verrekend moet worden, lees je in de vastgelegde ‘definities’ van het verrekenbeding in jullie huwelijksvoorwaarden.

Indien er niet is verrekend en één van de partijen stelt dit en maakt dit ook aannemelijk bij de rechter, dan gaat er een ‘wettelijk vermoeden’ gelden dat alles wat partijen bezitten is voortgekomen uit inkomen dat verrekend had moet worden. Dit moet dan dus alsnog worden verrekend.

Dit ‘vermoeden’ brengt met zich mee dat het aan de andere echtgenoot is om duidelijk uit te leggen en te bewijzen dat het aan het eind van het huwelijk aanwezige vermogen, of bepaalde onderdelen daarvan, geen onderdeel is van het vermogen dat verrekend had moeten worden.

Probeer er altijd samen uit te komen. Mediation helpt daarbij!

Mijn advies

Kortom, tijdig verrekenen van hetgeen aan geld is overgebleven na betaling van de gezamenlijke (huishoudelijke) kosten, schept duidelijkheid en voorkomt onplezierige verrassingen. Ik herinner je er liever even aan door dit artikel.
Laat je in ieder geval goed adviseren over wat er te verrekenen valt, hoe je kunt verrekenen en leg afspraken duidelijk vast.

Natuurlijk kun je bij ons terecht voor een nadere toelichting zowel als je gaat verrekenen maar ook als je al met die onplezierige verrassing bent geconfronteerd en je in het kader van een echtscheiding daarover juridisch advies nodig hebt of als er een rechtszaak dreigt te komen.

Wij kunnen je vanwege onze jarenlange ervaring met dit soort specifieke kwesties, waarover heel veel rechtspraak is, behulpzaam zijn bij het vinden van oplossingen waardoor je toch nog goed verder kunt. Dat kan via mediation waarbij wij jou en je partner samen begeleiden naar een oplossing. Als dat niet mogelijk is, dan weten onze juristen / advocaten je op de weg via de rechter ook uitstekend bij te staan maar adviseren wij je ook te schikken als dat de beste oplossing voor je is.

Vergeet niet te verrekenen en verreken op de juiste manier. Ik hoop je in het bovenstaande artikel in ieder geval enige handvatten daarvoor gegeven te hebben.

Vragen?
Neem gerust contact met ons op!

Heb je vragen of wil je meer informatie over het (periodiek) verrekenbeding?
Maak gebruik van ons gratis vragenuurtje. Dan kunnen we je waarschijnlijk al een eind op weg helpen.

Of bel of whatsapp onze (financieel) scheidingsspecialist Jan Goetheer voor een gratis en vrijblijvend adviesgesprek; rechtstreeks via 06 2128 0000 of 030 205 6666 of neem contact met hem op via ons contactformulier.